POLANYA, GDANSK ; Gezimin ikinci ayagi, Polonya’nin kuzeyinde , Baltik denizi kiyisinda yer alan tas sokaklai ile buyuleyici bir liman ve tarihi kent olan Gdanks oldu.. Eski sehirde her bina, her sokak kendi hikayesini anlatiyor. Tarihi kent merkezi (Glowne Miasto) 2. Dunya savasinda tamamen yikilmis ama sonra neredeyse birebir yeniden insa edilmis. Muhtesem binalariyla acik hava muzesi gibi.
Gdansk, butunuyle Unesco korumasi altinda degildir, ancak tarihi merkezi, ozellikle (Dlugi Targ) uzun pazar, Neptun Cesmesi, Artus Sarayi, Mariacka sokagi hem Polonya hem Avrupa tarihi icin cok onemlidir ve ciddi sekilde korumaktadir. Gdansk’da gorulecek o kadar cok yer var ki ;
Dunyanin en buyuk tugla kalesi olan Malbork kalesi 1997’de Unesco Dunya Mirasi listesine girmis.
Neptun Cesmesi; Dlugi Targ (Uzun Pazar Caddesi) uzerinde Artus Sarayi ve Belediye Binasinin hemen onunde yer almakta. Cesmenin yapimi 1615’de planlanmis, ancak savaslar nedeniyle tamamlanmasi 1633’u bulmus. Neptun; Deniz tanrisi olrak uc disli mizragiyla betimlenmis. Dlugi Targ; (Uzun Pazar Caddesi), Gdansk’in tarihi merkezinde (Glowne Miasto) da yer aliyor. Sehrin en canli, ve mimari olarak en zengin bolgesi.
Gdansk’da gorulmesi gereken yerlerden biri de Azizi Meryem Bazilikasi, Avrupa’nin en buyuk tugla kilisesi, sehri tepeden izlemek isteyenlere muhtesem bir manzara sunuyor. Yalniz 400 den fazla merdiven cikmaniz gerek.
Gdansk’a gelmisken trenle sadece 20 dakika suren SOPOT’u gormeye gittim. Huzurlu bir sahil kasabasi. Sopot’u tanimlayan en onemli yapi Molo iskelesidir. Baltik denizine dogru uzanan bu aksap iskele, yuruyus ypmak ve gun batisini izlemek icin ideal bir yer. Sehrin kalbi olan Ulica Bohateron Monte Cassino sadece yayalara acik bir sanat caddesi.
TORUN; ZAMANIN GERI AKTIGI SEHIR Sabah saat 11.18’de baslayan tren yolculugum yaklasik iki saat surdu. Polonya’nin kuzeyinde Vistul nehri kiyisinda kurulmus olan Torun, daha ilk adimda kendine cekiyor. Gecmisin icinde yurudugunuzu hissediyorsunuz. Kaldigim otele yerlesdikten sonra kendimi eski sehrin merkezine attim. Torun’un eski sehri Unesco Dunya Mirasi listesinde yer aliyor. Bunu anlamak icin sadece bir kac sokak gezmek yeterli.
Copernicus’in izinde bir gun: Torun’u Torun yapan suphesiz Nikolaus Copernicus, unlu astronomer’in dogum yeri . Eski sehrin ortasinda yer alan Copernicus heykeli, hemen yakininda yer alan dogdugu ev ve Copernicus muzesi yasadigi doneme isik tutuyor. ORTACAGIN GOLGESINDE ; Sehirde dolasirken goze carpan ilk sey, Torun Katedrali, tugla isciligiyle insani buyuluyor. Gotik mimari tarsi ile yapilmis olan bu katedral gorulecek yerlerin basinda geliyor. Sehrin farkli noktalarina yayilmis Torun kalesi, Leaning tower, Bridge gate gibi yapilar, bir acik hava muzesi etkisi yaratiyor. Sehrin ana meydani, Reynek Staromiejski; Cevresini saran, tarihi yapilar,kafeler, ve canli sokk atmosferi ile tam bir cazibe merkezi. Gunun sonunda Vistol nehri kiyisinda yurumek gunun butun yorgunlugunu aldi. TARIH ; Torun 13. Yuzyilda Teutonik Sovelyeleri tarafindan kurulmus ve o donemden bu yana buyusunu koruyan ender sehirlerden biri. Polonya’nin en iyi korunmus Orta Cag sehirlerinden birisi olarak Kabul edilir.
POZNAN ; Torun’dan , sabah 9.45 trenine binerek yola ciktim. Yaklasik bir bucuk saatlik keyfli bir yolculuktan sonra Poznan’a vardigimda , hem tarihi mirasiyla hemde genc nufusun enerjisi ile karsilastim. Polonya’nin en buyuk ve en onemli sehirlerinden biri olan Poznan, yalnizca akademik ve ekonomik acidan degil, ayni zamanda ruhuyla da guclu bir sehir. Yaklasik 540 bin kisinin yasadigi Poznan, tarih boyunca Polonya’nin kaderini belirleyen bir merkez olmus. Sehre adim attiginiz anda, hem gecmisin izlerini hemde bugunun dinamizmini hissedebiliyorsunuz.
GEZILECEK YERLER; Poznan’i gezmeye baslamak icin en dogru yer kesinlikle STARY RYNEK, Yani eski pazar meydani, rengarenk tarihi evleri, kafeleri ve meydana yayilan hayat enerjisi ile sehrin kalbi burada atiyor. Meydanin tam ortasinda yer alan “ratusz” Belediye binasi ise tam bir mimari sahaser. 13. Yuz yilda insa edilen bu yapi, sadece tarihiyle degil, ilginc bir geleneklede dikkat cekiyor. Her gun saat tam 12’de binanin saat kulesinde iki kecinin carpistigi bir gosteri yapiyor. Pozna’nin simgesi olan bu binayi mutlaka gorun. KATEDRAL ADASI VE POLONYA’NIN ILK KRALLARI ; Pozna’nin en eski yerlesim alani olan Kathedral adasi (OSTROW TUMSKI) Polonya tarihindeki en kutsal topraklarindan biri. Burada yer alan Poznan Katedrali, ulkenin en eski ve en onemli dini yapilarindan. 10. Yuzyilda insasina baslanan bu Kathedral, zarif tas isciligi ve goge yukselen ikiz kulesiyle buyuluyor. Iceri adim attiginizda sadece mimari degil, Polonya’nin tarihinede giriyorsunuz. Cunku burada Polonya devletinin kurucusu olan Mieszko 1 ve Polonya’nin ilk tac giymis krali Boleslaw’in mezarlari yer aliyor. Bu Kathedral yalnizca bir yapi degil; Bir hafiza mekani.
DOGAYLA SEHIR ARASINDA ; CYTADELA VE MALTA GOLU. Sehirden sikilip biraz nefes almak isteyenler icin Poznan yesil alanlar acisindan oldukca comert, sehrin en buyuk parki olan Cytadela, gecmiste bir askeri ustken bugun yuruyus yollari, ve dogayla ic ice bir dinlenme alanine donusturulmus. Yine sehir merkezine yakin Malta golu, yuruyus yollari, su sporlari ve yaz etkinlikleriyle Pozna’nin modern yuzunu gosteriyor. KULTUR; Poznan, sadece tarihi ve dogasiyla degil, kulturel hayatiylada zengin. Poznan ulusal muzesi, ayrica St. Stanislaus kilisesi ve Imparatorluk sarayi, sehirdeki mimari cesitliligin ve tarihsel katmanlarin nasil ic ice gectigini gosteriyor.
VARSOVA’DA ZAMAN YOLCULUGU ; Boznan’dan sabah 09.09 trenine binerek yaklasik 3.5 saatlik keyfli bir yolculugun ardindan Varsova’ya ulastim. Tren garindan cikar cikmaz ilk dikkatimi ceken, tepesinde buyuk bir saat olan devasa bir bina oldu. Bu etkileyici yapinin icine girip turis bilgilendirme merkezinden bir sehir haritasi aldim. Binayi sordugumda aldigim cevap oldukca ilgincti. “Stalin’in hediyesi” bu alayci yanit karsisinda sasirdim cunku bana gore bina cok guzeldi. Bu yapi kultur ve bilim sarayi olarak biliniyor. 1955 yilinda insa edilen bina 237 metre yuksekligiyle Varsova’nin ikinci en yuksek binasiymis. Icinde tiyatro salonlari, kutuphane ve cesitli muzeler yer aliyor. Sehirde dikkatimi ceken bir diger unsur ise caddelerin ve yaya kaldirimlarin genisligi oldu. Ayrica bisiklet yollari oldukca yaygin. Varsova, ulasim ve sehir planlamasi acisindan oldukca duzenli ve yasanilabilir bir kent izlenimi veriyor. STARE MIASTO {Eski Sehir) ; Yeniden Dogmus Bir Miras ; Varsova’da gezilecek yerlerin basinda suphesiz Stare Miastto, yani eski sehir gelir. Burasi ikinci Dunya savasi sirasinda tamamen yikilmis, ancak savas sonrasi orjinaline sadik kalinarak yeniden insa edilmis. 1980 yilinda Unesco Dunya Mirasi listesine dahil edilen bu bolge, kentin ruhunu en iyi yansitan yerlerden biri. Eski sehre ulasan ana cadde “Krakowskie Przedmiescie” size adeta bir zaman yolculuguna cikartiyor. 10. Yuzyildan gunumuze uzanan bir tarih boyunca sekillenmis bu cadde uzerinde, Barok tarzinda insa edilmis olan Polonya bilim akademisi ve onundeki Nicolaus Copernicus heykeliyle karsilasiyorsunuz. Hemen karsisinda ise Varsova Universitesinin binalari bulunuyor. Caddenin devaminda “Swietego Krzyza Bazilikasi” kutsal hac kilisesi dikkat cekiyor. Bu kiliseyi ozel kilan detay ise unlu besteci CHOPIN’in kalbinin burada muhafaza edilmesi. Ayrica bu cadde, unlu Pianist filiminin cekildigi yer olmasiyla da ayri bir oneme sahip. Yol uzerinde 1813 yilinda Sovelye okulu olarak kurulmus, 1816 yilinda ise Varsova Universitesi olarak hizmet vermeye baslamis . Biraz ileride ASKER ANITI yer aliyor. Surekli yanan bir atesin basinda nobet tutan iki asker ulusal sayginin bir sembolu. Anitin arkasinda heykellerle dolu guzel bir park bulunuyor. Burada kisa bir mola verip dinlenmek oldukca keyfli. Caddenin devaminda, Bristol otelinin hemen yaninda Cumhur Baskanligi Sarayi yer aliyor. Sarayin onunde Polonya’nin son prenslerinden Josef Antoni Poniatowski’nin heykeli bulunuyor. (Ilginc bir bilgi; 2. Dunya savasinda yikilmayan binalardan biri Bristol Oteli olmus; Cunku Alman generali burayi karargah olarak kullanmis” Biraz ileride, guzel bir bahce icinde ADAM BERNARD MICKIEWICZ’’in heykelini gordum. Polonya’nin en onemli sairlerinden biri olan Bernard, 26 Kasim 1955 senesinde Istanbul’da hayatini kaybetmis. Eski sehirde iki onemli meydan bulunuyor; “RYNEK STAREGO MIASTA “ Pazar Meydani” ve “ZAMEK KROLEWSKI” Kale meydani. Bu meydanlarin etrafi renga renk kafeler ve restoranlarla cevrili. Raynek meydani’nin ortasinda Varsova’nin simgelerinden biri olan “Syrena Deniz kizi heykeli” yer aliyor. Kale Meydaninda ise kraliyet sarayi ve 111.Zygmunt waza sutunu dikkat cekiyor. Kral Zygmunt , Varsova’yi Polonya’nin baskenti ilan eden kral. Surlarin ic kismi ise tarihin icinde bir yolculuk sunuyor. Burada 1370 yilinda insa edilmis Varsova’nin en eski gotik tarsi kathedrali yer alir. Polonya tarihinin onemli figurlerinin mezarlari bulunuyor. Bunlardan biride ulkenin son krali Stanislaw August Poniatowski. Faydali Bilgiler : Polonya Avrupa Birligi uyesi olmasina ragmen euro yerine kendi para birimini kullaniyor. Sehir ici ulasim oldukca kolay ve guvenli NEREDE NE YENIR; Eski sehir bolgesinde mola vermek isterseniz. Julius Meinl guzel bir kahve icin iyi bir secenek. Yemek icin ise Taksim Doner oldukca lezzetliydi, hemen yaninda cay simit kafede ise tatlilar oldukca basarili. WROCLAW; Cucelerin masalsi sehri Varsova’dan sabah saat 09.22’de bindigim trenle yaklasik 4 saat 3 dakika sonra Wroclaw’a vardim. Polonya’nin dorduncu buyuk sehri olan Wroclaw, Oder nehri kiyisinda kurulmus ve 675 bin civarindaki nufusu ile canli bir sehir. “Cuceler Sehri” olarak da bilinen Wroclaw, 2. Dunya savasinda neredeyse tamamen yikilmis olmasina ragmen, adeta kullerinden yeniden dogmus. Bugun sehrin sokaklarinda dolasirken gecmisin izlerini her kose basinda hissedilebiliyor. Ayni zamanda modern sanat ve kulturle ic ice oldugunuzu fark ediyorsunuz. STARE MIASTO ; Eski Sehir, Wroclaw’da gezilecek yerlerin basinda, sehrin kalbi sayilan Stare Miasto gelir. Renkli tarihi binalarla cevrili pazar meydani Rynek hem mimari guzelligiyle hem de canli atmosferiyle buyuleyici. Meydanin tam ortasinda bulunan gotik tarzda insa edilmis Wroclaw belediye binasi (Ratusz) sehrin en dikkat cekici yapilarindan biri. Binanin icindeki muze ve alt katinda yer alan tarihi restoran da ziyaret edilmeye deger. Wroclaw Kathedrali ve Kathedral Adasi (OSTROW TUMSKI) ; Sehrin en eski yerlesim yeri olan Ostrow Tumski, bir nehir adasi uzerinde yer alir. Burada bulunan Aziz John Kathedrali, etkileyici gotik mimarisiyle dikkat cekiyor. Tumski koprusu ise, ask kilitleriyle suslenmis romantic bir yuruyus yolu. Bu koprude cok guzel fotograf cekebilirsiniz. Kopruyu gectikten sonra karsiniza tarihi bir kilise cikar. 1408 senesinde insa edilen Kathedral , kulesine cikip butun sehri panaromik olarak fotograf cekebilirsiniz. Wroclaw Universitesi ve Mathematical Tower; Wroclaw Universitesi, sadece akademik yapisiyla degil, barok mimarisi icinde yer alan Matematik kulesiyle de ilgi cekiyor. Kuleye ciktiginizda sehrin eski bolumunu tepeden izlemek cok keyfli. Centennial Hall ; Unesco Dunya Mirasi listesinde yer alan Centennial Hall, modern mimarinin etkileyici bir ornegi. 1913 yilinda insa edilen bu yapi, fuarlar, konserler, ve sergiler gibi etkinliklere ev sahipligi yapiyor. Hemen yaninda Japon Bahcesi, ve Pergola Cesmeleri bulunuyor. CUCELER; (Krasnale); Wroclaw sokaklarini kesfederken kucuk bronz heykekllerle sik sik karsilasiyorsunuz. Bu minik cuceler ( Krasnale) sehirdeki ozgurluk mucadesinin ve sanatin sembolu. GOAT FIGURES VE MASAL ATMOSFERI ; Pazar meydaninda ilginc heykeller arasinda yer alan keci figurleri, Hansel ve Gretel evleri masallardan firlamis gibi duran iki sevimli bina. Bir birine kemerli bir gecitle bagli bu yapilar, Wroclaw’in en cok fotograflanan koselerinden biri. OPERA BINASI VE BALLESTREM SARAYI; Wroclaw opera binasi, gorulecek yerlerden biri. Ballestrem Sarayi ise etkileyici barok mimarisiyle one cikiyor. EN COK NEDEN ETKILENDIM; Sehri gezerken gozleriniz hep yerde olacak, cunku Wroclaw’in unlu cuceleri her kose basinda sizi bekliyor, her birinin farkli bir hikayesi var. Kimisi gitar caliyor, kimisi bankta uyukliyor. Bu kucuk heykelleri kesfetmek , Wroclaw gezisini daha eglenceli yapiyor. KRAKOW; Polonya’nin masalsi sehri.; Iki hafta once Polonya’nin Gdansk sehrinden basliyarak sirasiyla, Sopot,Torun, Poznan,Varsova, ve Wroclaw’i gezip gordukten sonra , Polonya seyahatimin son duragi olan Krakow’a geldim. Wroclaw’dan sabah 09.28 trenine binerek yaklasik uc saat keyifli bir yolculuktan sonra Krakow tren istasyonuna ulastim. KRAKOW NEREDE; Krakow, Polonya’nin en onemli ve en buyuk sehirlerinden biri Vistula nehrinin kiyisinda, Wawel tepesinin eteklerinde yer aliyor. Tarihi dokusuyla one cikan sehir2013 yilinda Unesco tarafindan “Edebiyat Sehri” ilan edilmis. KRAKOW’DA GEZILECEK YERELER ; STARE MIASTO; Eski Sehir, Krakow’un kalbi olan eski sehir, tarihi dokusunu koruyan sokaklari ve mimarisiyle mutlaka gorulmesi gereken bir yer. ST.MARY’S BAZILIKASI; Dis mimarisi kadar ic dekorasyonuda buyuleyici. Ancak beni en cok etkileyen , bazilikanin iki kulesinin hikayesi oldu. Kuleleri insa eden iki kardes mimardan Mikolaj, kardesi Franciszek’in kulesinin kendi kulesinden daha yuksek olmasini kiskanmis ve onu oldurmus. Ardindan pisman olup kendi canina kiymis. WAWEL KALESI ; 13. Yuzyilda insasina baslanan ve Polonya krallarinin ikametgahi olan Wawel kalesi, sehrin en onemli simgelerinden biri. Ziyaret saati; 09.30_12.00 KAZIMIERZ; Eski yahudi mahallesi. Bir zamanlar yahudi kulturunun merkezi olan bu mahalle, Schindler’s list filiminin buyuk bolumune ev sahipligi yapmis. RYNEK GLOWNY; Eski sehrin kalbinde yer alan bu meydan, Avrupa’nin en genis Orta Cag meydanlarindan biri, 1241’de Mogol istilasinda yikilmis ancak 1257’de yeniden insa edilmis. AUSCHWITZ-BIRKENAU : 2. Dunya savasinda binlerce masum insanin katledildigi bu kamp, bugun tarihin aci yuzunu hatirlatan bir anma yeri. Ziyaret Saati : 07.00-19.00 OSCAR SCHINDLER’S FACTORY; Nazi doneminde yuzlerce Yahudi’yi kurtaran Oscar Schindler’in fabrikasi, bugun etkileyici bir muze olarak hizmet veriyor. Ziyaret Saati; 09.00-20.00 arasi KRAKOW CLOTH HALL; Ana pazar meydaninda yer alan,kokleri 13.yuz yila dayanan Gotik yapinin1901’den beri muze olarak kullanildigini gorursunuz. WAWEL KATHEDRALI ; 11. Yuzyilda insa edilen bu Kathedral 900 yil boyunca krallarin tac giyme torenlerine ev sahipligi yapmis. ST.FLORIAN’S GATE ; 1300 Yillarinda Gotik tarzda insa edilen bu kapi, sehrin en iyi korunmus savunma yapilarindan biri. FLORIANSKA STREET ; Eski sehrin en unlu caddesi, kafeleri, dukkanlari, ve sokak saticilariyla keyfli zaman gecireceginiz bir yer. AZIZ PETER VE PAUL KILISESI; 1595-1619 yillari arasinda Barok mimari tarziyla insa edilmis. TOWN HALL TOWER; Ana pazar meydaninda yer alan,75 metre yuksekligindeki belediye binasi kulesi. 110 basamak tirmanmayi goze alirsaniz harika fotograflar cekebilirsiniz. SON SOZ ; Krakow, her kosesinde tarih kokan, masalsi bir sehir. Orta Cag’dan gunumuze uzanan bu essiz atmosfer, her gezginin ruhuna dokunuyor. Polonya seyahatimin son duragi olmasina ragmen, bende biraktigi etki derin oldu. Tarihin, sanatin ve efsanelerin ic ice gectigi; Her adimda baska bir hikayeye dokundugun bir sehir hayal edin. Iste Krakow tam da boyle bir yer.
