OZBEKISTAN- KHIVA, HIVA Buhara’dan Hiva’ya gitmek icin gece yarisi 12 trenini alarak sabah 7.15 de Hiva’ya geldik. Tren istasyonundan cikar cikmaz cini islemeli binari hayranlikla seyrettim. Istasyondan eski sehirdeki otelimize gitmek icin aldigimiz taksiye 1.5 dolar odedik. Daha sonra bu arkadasla Karakalpakistan ve Aral golune gittik.. Hiva dunyanin en eski kultur merkezlerinden biri. Harzem Han’liginin baskentligi yapmis olan sehir UNESCO Dunya mirasi listesine alinmis. 2500 yillik bir tarihe sahip olan Hiva tarihi ipek yolu uzerinde kervanlarin konakladigi bir yer. Hiva’da bulunan tarihi yapitlar Orta Asyada en iyi korunmus Islam eserleri arasindadir.
HIVA’DA GEZILECEK YERLER; ITCHAN-KALA ; Yani ic kale, 26 hektarlik bir alan icersinde 50 den fazla tarihi mekan bulunmakta. Sehri ceviren surlar 10 metre yuksekliginde olup kerpicden yapilmis. Zamanla yikilan surlarin 2.2 km.lik bolumu restore edilmis. Surlarin uzerine cikarak sehrin fotografini cekebilirsiniz. Eski Sehir ; 2200 metre uzunlugundaki kerpic duvarlarla cevrili, yesil ve mavi cinilerle kapli medreseler, turbeler ve Camilerle Orta Asya’nin en buyuk acik hava muzesi. Eski Sehrin 4 ana giris kapisi bulunmakta. Guneyde Tas kapi, batida Ata kapi, kuzeyde Bahce kapi, doguda ise Pehlivan kapi.
DIVAN BEGI MADRASAH ; Gunumuzde restoran olarak kullanilan medrese 1872 yilinda yapilmis. Cini islemeli iki katli bina ahsap balkonu ve kapisi ile tarihi binayi gormege deger.
MUHAMMED AMIN KHAN MEDRESESI ; 1855 yilinda yapilan iki katli muhtesem yapi, Hiva’nin en buyuk medresesiymis. Gunumuzde otel olarak kullaniliyor. Kalta Minor minaresi yanindadir,
KALTA MINOR ; 19. Yuz yilda yapilan minare Orta Asya’nin en yuksek minaresi olarak planlanmis. Uzerindeki degisik renklerdeki cinilerle goz alici.
PAKHLAVAN MAKHMUD MAUSOLEM ; Hiva’daki en gosterisli binalardan biri, Eger Hiva’ya yolunuz duserse mutlaka ziyaret edin. Giris icin bilet almaniz gerek ama inanin deger, icerde mavi renklerin hakim oldugu ciniler goz alici. Yeni evlenen ciftlerin ziyaret edip dua ettikleri bir mekan. Inanilmaz etkileyici bir atmosferi var.
ISLAM KHOJA MINARESI; Sehrin her yerinden gorulen minaret 1908 yilinda yapilmis. Hiva’nin sembollerinden biri. Minarenin yuksekligi 56.6 metre . Minarenin hemen arkasinda Islam Khoja Medresesi bulunuyor. ARAP
MUHAMMED HAN MEDRESESI ; Khiva’nin en eski medresesi , Harzem Sah hukumdari Arap Muhammed Han tarafindan tugladan 1688 senesinde yaptirilmis. Sonraki yillarda bakimsiz kalan medrese 1838 yilinda Allu Kili Khan tarafindan restore edilmis.
JUMA CAMII ; 10. Yuz yilda yapilmaya baslanmis , catiyi destekleyen 212 oymalarla suslenmis ahsap sutun bulunmakta. 42 metre yuksekliginde birde minaresi bulunmakta.
TAS SARAY ; Mavi cinilerle suslenmis harika bir tarihi bina. -
AK- MASZHID - ALLAKULI KHAN MEDRESESI - HOCA BERDIBAI MEDRESESI - TOZABOG - Khiva’da eski sehirde butun medreseleri, Camileri, Muzeleri yazmak mumkun degil. Eski sehirde sokakta yururken kendinizi tarihte yolculuk yapiyormus gibi hissedersiniz. Adim basi sokak saticilari, aksamlari muzik ve dans gosterileri, deve ustunde dolasan turistler, cesitli yerlerindeki heykellerle sehrin buyusune kapiliyorsunuz. -
KONAKLAYACAK YERLER; Biz Eski Sehirde Yulduz Otelde kaldik. Oldukca temiz zaten iceri ayakkabi ile giremiyorsunuz. Kahvalti dahil geceligi 23 dolar odedik. Bu oteli tavsiye ederim.
NERDE YENILIR ; Turk mutfagi isterseniz Sofra en iyi secenek
KARAKALPAKISTAN VE ARAL GOLU ; Sabah saat 6.00 da daha once anlasdigimiz taksi ile Karakalpakistan’a gitmek icin hareket ediyoruz. Ozbekistan topraklarinin ucte birini olusturan ve ozerk bir statuye sahip. Karakalpakistan’in baskenti Nukus’dur. 166.590 km kare ye sahip iki milyon insane ev sahipligi yapiyor. Dogusunda Kizil kum colu, guneyinde de karakum colu vardir. Aral golune yakin bir mesafede. Etnik olarak Karakalpaklar, Oguz, Kipcak ve Pecenek gibi Turk boylarinin karisimi sonucu ortaya cikmis bir topluluk. Karakalpakca Turk dillerinin Kipcak gurubuna girmektedir. Nukus’a gitmeden once yolumuz uzerinde bulunan tarihi arkolojik kalintilar olan “Kyzyl Kala, Ayaz Kala ve Toprak Kala’”yi ziyaret ettik.
NUKUS’DA GEZILECEK YERLER ; KARAKALPAKISTAN ULUSAL MUZESI; Nukus’da ziyaret edilecek yerlerin basinda suphesiz Savitsky adini tasiyan Devlet sanat muzesidir. 1966 yilinda acilan muze Harzem’den Karakalpak’lara kadar uzanan yaklasik 100 bin esere ev sahipligi yapiyor. Icinde Rus ressam Igor Savitsky’nin tablolari disinda Arkoloji, etnografya ve daha bir cok eserler gorebilirsiniz. Muze gezisinden sonra Karakalpak sairi Berdakh’ heykeli, belediye binasini gordukten sonra Aral Golune hareket ediyoruz,
ARAL GOLU; Bir zamanlar Dunyanin en buyuk dort golunden biriymis. 1960 larda deniz buyuklugunde olan gole: Aral Denizi deniliyormus. Su anda icler acisi durumda %90 oraninda kuruyan Aral Golu ardinda paslanmis, curumus gemi ve tekneler birakarak insanogluna “ Siz hak ettiniz”dercesine cekilip gitmis. Kontrolsuz sulama neticesinde Insanligin neden oldugu yuz yilin en buyuk cevre felaketlerinden biri Aral golunun kurumasi. Pasli ve curumus gemilerin fotograflarini cektikten sonra gece saat 10.00 da Khiva’ya donebildik. Hayatimda gordugum en kotu yollardan gectik. 3 saatlik yolu 5 saatte alabildik. Bu geziyi tavsiye edermiyim? Pek emin degilim.
URGENCH; Orta Asya gezimin son ayagi Urgenche. Amu Derya kiyisinda bulunan Urgench Khiva’ya yarim saatlik mesafede, hem tren’le hem taksi ile ulasabilirsiniz. Urgench’de cok buyuk bir parkin icinde Ozbek’lerin Ulusal Kahramini Celalettin Mengubert’inin Saha kalkmis At uzerinde bir heykelini gordukten sonra Amu derya kiyisinda yuruyebilirsiniz. Sehir cok yeni , duzenli genis caddeleri, modern binalar, alisveris yerleri ile gorulmege deger. Turk Hava Yollarinin buraya direct ucusu var.
